Rodzicom często zdarza się kwitować ponaglenia dzieci krótkim „zaraz”, „za moment”. Dla malucha to absolutna nowość – za enigmatycznymi zwrotami kryć się może wszystko. Bujna wyobraźnia dziecka i obserwacja zachowań rodziców podpowiadają mu, że „zaraz” potrafi trwać tydzień, a moment to tyle, ile potrzebuje na posprzątanie zabawek – momenty mogą rozciągać się do niesamowitych rozmiarów, zaburzając w świadomości dziecka faktyczne poczucie czasu. W jaki sposób pomóc mu zrozumieć jego wagę?
Świadomość mijającego czasu to przede wszystkim ważny element poznawczy w psychice dziecka, wpływający m.in. na utrzymywanie jego samodyscypliny. Jeśli maluch wie, ile trwa 5 minut, kwadrans, czy godzina, może realnie określić swoje cele i zamiary, a także z sukcesem dążyć do ich realizacji. To ważne, aby na wczesnym etapie edukacji wspierać dziecko w zrozumieniu tak abstrakcyjnego zjawiska, jakim jest czas.
Daj dziecku przykład
Dzieci uwielbiają bawić się „w dorosłych” i naśladować ich codzienne zachowania czy zwyczaje. Dziewczynki podkradają mamom wysokie obcasy, a chłopcy siadają za kółkiem i kręcą kierownicą symulując jazdę. Jako rodzic, jesteś oknem na świat dziecka i to właśnie Ty pokazujesz jemu życie. Warto zatem, aby od najmłodszych lat zaszczepiać w maluchu dobre nawyki. Jeżeli od najmłodszych lat będziesz sadzać go przed telewizorem czy wręczać tablet na długie godziny, w późniejszych latach stanie się to dla niego codziennością i nieodłącznym elementem. Podobnie stanie się, jeżeli już od najmłodszych lat nie zaczniesz uświadamiać mu wagi upływającego czasu.
Pierwszy zegarek może wywoływać w dziecku wiele pozytywnych emocji – w końcu będzie mógł upodobnić się do swoich rodziców, u których widzi codziennie ten przedmiot na nadgarstku. Jeśli zegarek będzie kolorowy i przykuwający uwagę, dziecko bardzo chętnie będzie z niego korzystało i obserwowało ruch wskazówek. W ten sposób szybko oswoi się ze zjawiskiem upływania czasu, a do nauki odczytu godziny nie będziesz musiał go usilnie przekonywać. Dziecięcy wygląd zegarka sprawi, że maluch będzie chciał nosić go do przedszkola czy szkoły, aby pochwalić się nim przed swoimi kolegami. Posiadanie zegarka na własność to dla dziecka zabawa, niosąca ze sobą naukę.
Dziewczynce spodobają się modele w wyrazistych kolorach, np. różowy Lorus R2389MX9 oraz miętowy Lorus RRX25GX9. Chłopiec ucieszy się z zegarka w tonacjach granatu – Lorus RRX13GX9 – czy kontrastującej czerni z kolorem żółtym – Lorus RRX23GX9. Duże cyfry i wyraziste wskazówki ułatwią naukę liczenia czasu. Wszystkie modele są wodoszczelne, dzięki czemu maluch może myć zęby, bawić się czy towarzyszyć Ci w kuchennych czynnościach niemal… z zegarkiem w ręku.
Pozwól mu obserwować czas i dojść do wniosków
Dziecko, które ma kontrolę nad swoim czasem, szybciej uczy się nim mądrze dysponować, aby maksymalnie go wykorzystać – np. na zabawie z kolegami. W ten sposób rozwija się w nim logiczne myślenie –zauważa rytmikę upływającego czasu i będzie ją analizować w kontekście swoich czynności. Wyraźnie rozgraniczaj czas na zabawę, obowiązki oraz odpoczynek. Przesadne upłynnienie tych granic może objawić się w problemach z szacowaniem czasu, a w rezultacie buntem, gdy dziecko zostaje postawione przed faktem dokonanym i nie miało okazji rozplanować swoich czynności. Jeżeli jednak w obrębie jasno postawionych granic pozwolisz dziecku na samodzielność w zarządzaniu czasem, podbudujesz jego morale i poczucie własnej wartości.
Czas w codziennych czynnościach
Ucząc dziecka poczucia czasu, zwróć uwagę na czynności, które możecie wykonywać razem – choćby z uwagi na to, że Ty również codziennie je wykonujesz. Pilnując własnego rytmu dnia, pomożesz uczyć się dziecku poprzez obserwowanie oraz naśladownictwo. W codziennym planie uwzględnij czas na odpoczynek, aby dziecko rozumiało jego istotność, jednak dopilnuj, aby chwila relaksu nie przerodziła się w przesadne lenistwo, którego odzwierciedlenie szybko dostrzeżesz w zachowaniu swojego dziecka.
Razem zmieniajcie oznaczenie daty w kalendarzu. Możesz ustalić, że będziecie robić to wspólnie każdego dnia po śniadaniu. Powtarzaj przy tym z dzieckiem nazwę dnia, aby szybko nauczyło się naturalnego porządku tygodnia. Zwracaj mu również uwagę na zmiany zachodzące w przyrodzie oraz idące za nimi przemijanie i następowanie pór roku.
Czas obserwować możesz z dzieckiem również podczas innych czynności, które możecie wykonywać razem zerkając na zegarek. Na przykład myjąc zęby razem z dzieckiem pilnuj, aby ten proces zawsze trwał dwie minuty – niech maluch sam sprawdza upływ czasu i komunikuje, gdy szorowanie powinno dobiegać końca. Podczas gotowania pozwól dziecku ustawić minutnik i obserwować, ile czasu trwa gotowanie warzyw czy pieczenie ciasta. Im częściej dziecko będzie miało okazję śledzić ruch wskazówek zegarka, tym szybciej zrozumie zjawisko upływającego czasu, nauczy się myśleć abstrakcyjnie oraz umiejscowić siebie i swoje zadania w czasie.
Zrozumienie pojęcia czasu jest równie ważne na etapie rozwoju dziecka, jak nauka pisania, czytania czy liczenia. Im szybciej nauczy się szanować czas swój, swoich bliskich, nauczycieli czy kolegów, tym łatwiej będzie mu osiągać zamierzone cele, unikając przy tym negatywnych emocji.